Xét nghiệm ADN bằng xương và những thách thức thường gặp

Xét nghiệm ADN là một trong những kỹ thuật sinh học hiện đại, hỗ trợ hiệu quả trong việc xác định danh tính, quan hệ huyết thống và nhiều ứng dụng quan trọng khác. Khi mẫu xét nghiệm là xương, quy trình phân tích đòi hỏi những bước xử lý chuyên sâu và kỹ lưỡng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp này, đặc biệt là những thách thức mà các chuyên gia thường gặp khi thực hiện.

1. Tính khả thi

Phân tích ADN từ xương là một kỹ thuật có thể thực hiện được, mang lại độ tin cậy cao trong các trường hợp cần xác minh danh tính từ hài cốt. Đây là phương án thường được áp dụng trong điều tra pháp y, xác minh thân nhân liệt sĩ, hay tìm lại người thân thất lạc đã lâu. Tuy nhiên, vì quá trình thực hiện khá phức tạp và tốn kém, phương pháp này không phải là lựa chọn phổ biến trong các tình huống xét nghiệm thông thường, chẳng hạn như xác minh quan hệ huyết thống khi còn sống.

Chi phí cho một lần xét nghiệm từ mẫu xương thường cao hơn so với các loại mẫu sinh học khác như niêm mạc miệng, tóc hay máu. Ngoài ra, độ phức tạp về kỹ thuật cũng khiến thời gian phân tích kéo dài, đòi hỏi thiết bị hiện đại và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.

2. Những thách thức thường gặp

Mặc dù mang lại kết quả có giá trị cao, xét nghiệm ADN từ mẫu xương không hề đơn giản. Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng mẫu, làm gián đoạn hoặc gây khó khăn cho quá trình phân tích. Dưới đây là ba thách thức điển hình thường gặp.

2.1. Mẫu xương chịu tác động môi trường trong thời gian dài

Một trong những trở ngại lớn nhất là tình trạng mẫu xương đã nằm ngoài môi trường tự nhiên quá lâu, dẫn đến ADN bị phân hủy nặng nề. Những mẫu xương thường được thu thập từ hài cốt chôn cất nhiều năm, thậm chí hàng chục năm. Trong khoảng thời gian dài như vậy, các yếu tố như độ ẩm, nhiệt độ, vi khuẩn và axit trong đất có thể làm hỏng cấu trúc ADN nghiêm trọng.

Ở các quốc gia có khí hậu nóng ẩm như Việt Nam, quá trình phân hủy còn diễn ra nhanh hơn do tác động của thời tiết. Thêm vào đó, trong bối cảnh lịch sử chiến tranh, nhiều trường hợp hài cốt được chôn cất sơ sài hoặc không có bảo quản hợp lý, khiến việc phục hồi mẫu trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

2.2. Quá trình xử lý mẫu xương phức tạp và kéo dài

Trước khi tiến hành phân tích ADN, mẫu xương phải được xử lý kỹ lưỡng để loại bỏ tạp chất và đảm bảo không bị nhiễm chéo. Công đoạn này có thể mất khá nhiều thời gian, bao gồm các bước làm sạch vật lý, cắt nhỏ mẫu, mài mòn lớp ngoài, và ngâm hóa chất để khử khuẩn.

Đặc biệt, khi xương bị mục nát hoặc biến dạng do thời tiết, việc chuẩn bị mẫu đòi hỏi thêm nhiều công đoạn thủ công, đồng thời phải cực kỳ cẩn trọng để không làm hỏng những phân tử ADN còn sót lại. Trong trường hợp hài cốt đã bị thiêu hoặc cháy thành tro, thì việc phân tích ADN gần như không thể thực hiện vì tế bào đã bị phá hủy hoàn toàn.

2.3. Công nghệ tách chiết ADN đòi hỏi kỹ thuật cao

Khâu tách chiết ADN từ xương là một giai đoạn trọng yếu, cần đến kỹ thuật hiện đại và kiến thức chuyên môn vững vàng. Do mẫu thường bị suy thoái, quy trình này dễ gặp phải tình trạng kết quả không rõ ràng hoặc không đủ cơ sở để phân tích tiếp.

Các phương pháp như tách chiết hữu cơ, vô cơ hay sử dụng thiết bị tự động đều có thể được áp dụng tùy vào điều kiện mẫu. Tuy nhiên, không có một kỹ thuật nào phù hợp cho tất cả trường hợp, mà phải lựa chọn phương pháp linh hoạt. Ngoài ra, việc thực hiện nhiều lần và so sánh chéo với các dữ liệu tham chiếu là điều cần thiết để đảm bảo độ chính xác cho kết quả cuối cùng.

Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên, bạn đã có cái nhìn đầy đủ hơn về xét nghiệm ADN từ mẫu xương, đặc biệt những khó khăn đến cách xử lý hiệu quả. Nếu bạn đang có nhu cầu hoặc cần hỗ trợ trong quá trình giám định ADN, hãy chủ động liên hệ với Viện Sinh học Phân tử LOCI để được tư vấn chi tiết và kịp thời nhé!

Thùy Duyên