Sự khác biệt giữa xét nghiệm ADN tự nguyện và pháp lý
Ngày đăng: 18/12/2024, 02:52
Xét nghiệm ADN tự nguyện và pháp lý có gì khác biệt? Khi nào chúng ta nên lựa chọn xét nghiệm tự nguyện để làm rõ mối quan hệ huyết thống, và khi nào nên sử dụng xét nghiệm ADN pháp lý phục vụ cho các thủ tục hành chính hoặc pháp lý? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có được câu trả lời cho những vấn đề vừa nêu, hãy cùng tìm hiểu nhé!
1. Khái niệm
- Xét nghiệm ADN tự nguyện là hình thức xét nghiệm được thực hiện với mục đích cá nhân, nhằm làm sáng tỏ các mối quan hệ huyết thống giữa các thành viên trong gia đình hoặc những người có nghi vấn về quan hệ huyết thống. Đây thường là nhu cầu riêng của cá nhân hoặc gia đình, không bắt buộc phải đáp ứng các yêu cầu pháp lý.
Ví dụ, cha mẹ muốn xác định mối quan hệ cha con, mẹ con, hoặc họ hàng nội – ngoại đều có thể làm xét nghiệm này một cách tự nguyện, không cần các thủ tục phức tạp.
- Xét nghiệm ADN pháp lý là xét nghiệm phục vụ các mục đích liên quan đến pháp luật, như làm thủ tục hành chính trong và ngoài nước, giải quyết tranh chấp pháp lý hoặc hỗ trợ công tác điều tra. Bản xét nghiệm này có giá trị pháp lý và được sử dụng như bằng chứng tại các cơ quan Nhà nước, Tòa án hoặc Đại sứ quán.
Ví dụ, làm giấy khai sinh cho trẻ trong trường hợp đặc biệt, bảo lãnh thân nhân định cư nước ngoài, nhập quốc tịch, giải quyết tranh chấp ly hôn hay chia thừa kế tài sản.
2. Sự khác biệt giữa xét nghiệm ADN tự nguyện và pháp lý
Dưới đây là những khác biệt cơ bản giữa hai loại hình xét nghiệm ADN tự nguyện và pháp lý.
2.1. Giá trị pháp lý đối với cơ quan Nhà nước và Đại sứ quán
Kết quả của xét nghiệm ADN tự nguyện không có giá trị pháp lý và không được các cơ quan Nhà nước, Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán chấp nhận. Loại xét nghiệm này chỉ mang tính chất cá nhân hoặc gia đình, giúp xác định chính xác mối quan hệ huyết thống để thỏa mãn nhu cầu về mặt tinh thần.
Ngược lại, xét nghiệm ADN pháp lý được công nhận về mặt pháp luật, có giá trị trong các thủ tục hành chính và tố tụng. Kết quả này có thể làm bằng chứng trước Tòa, hỗ trợ quá trình điều tra các vụ án hoặc giải quyết tranh chấp về quyền lợi.
2.2. Thủ tục thu mẫu
Thủ tục thu mẫu trong xét nghiệm ADN tự nguyện khá đơn giản và linh hoạt. Người thực hiện có thể tự thu mẫu tại nhà bằng các dụng cụ được cung cấp, không yêu cầu xác minh danh tính. Chỉ cần mẫu sinh phẩm như tóc, niêm mạc miệng, móng tay hoặc máu, kết quả sẽ được trả về sau vài ngày.
Ngược lại, xét nghiệm ADN pháp lý yêu cầu quy trình thu mẫu chặt chẽ hơn. Người làm xét nghiệm phải có mặt tại trung tâm để tiến hành lấy mẫu trực tiếp dưới sự giám sát của chuyên viên. Họ cũng cần cung cấp các giấy tờ tùy thân để xác minh danh tính, đảm bảo kết quả có giá trị pháp lý. Quá trình này thường được ghi lại và lưu trữ để phục vụ cho các mục đích sau này.
2.3. Chi phí
- Chi phí xét nghiệm ADN tự nguyện: từ 1.250.000 VNĐ/mẫu, tùy thuộc vào loại mẫu và thời gian trả kết quả.
- Chi phí xét nghiệm ADN pháp lý: từ 1.750.000 VNĐ/mẫu, cao hơn do yêu cầu các quy trình khắt khe như thu mẫu trực tiếp, xác minh danh tính và đảm bảo tính pháp lý.
3. Khi nào thì nên xét nghiệm ADN tự nguyện và ADN pháp lý?
Việc lựa chọn xét nghiệm ADN tự nguyện hay pháp lý phụ thuộc vào mục đích cụ thể của người làm xét nghiệm.
- Xét nghiệm ADN tự nguyện phù hợp với những trường hợp có nhu cầu cá nhân hoặc gia đình, như:
+ Xác định mối quan hệ huyết thống giữa cha – con, mẹ – con hoặc họ hàng trong gia đình.
+ Làm rõ các nghi ngờ trong nội bộ gia đình về vấn đề huyết thống.
+ Giải tỏa tâm lý, củng cố niềm tin và gắn kết tình cảm gia đình.
Loại xét nghiệm này không yêu cầu thủ tục hành chính phức tạp, người làm xét nghiệm có thể tự thu mẫu hoặc đến trung tâm thực hiện một cách thuận tiện.
- Xét nghiệm ADN pháp lý nên được thực hiện trong các trường hợp cần sử dụng kết quả làm bằng chứng pháp lý, như:
+ Làm giấy khai sinh cho trẻ em trong các trường hợp đặc biệt, khi không có đủ giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống.
+ Làm hồ sơ bảo lãnh thân nhân sang nước ngoài, xin nhập tịch hoặc định cư.
+ Giải quyết các tranh chấp pháp lý, như ly hôn, giành quyền nuôi con hoặc phân chia tài sản thừa kế.
+ Phục vụ công tác điều tra hình sự, xác định danh tính nạn nhân hoặc người phạm tội trong các vụ án.
Nhìn chung, xét nghiệm ADN pháp lý có tính pháp lý và chính xác cao hơn do yêu cầu nghiêm ngặt về thủ tục thu mẫu và xác minh danh tính. Trong khi đó, xét nghiệm ADN tự nguyện lại đơn giản, thuận tiện và tiết kiệm chi phí hơn cho những trường hợp chỉ cần xác minh nội bộ.
Khắc Sử