Có thể dùng mẫu xương để xét nghiệm ADN được không?
Ngày đăng: 20/12/2024, 10:30
Theo các chuyên gia, xét nghiệm ADN bằng mẫu xương có thể thực hiện được và là phương pháp quan trọng trong giám định ADN hài cốt. Vậy làm thế nào để xét nghiệm ADN từ mẫu xương đạt hiệu quả cao nhất? Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ một vài thông tin chi tiết và hữu ích về vấn đề này, đừng bỏ qua nếu bạn đang quan tâm và thắc mắc nhé!
1. Có thể dùng mẫu xương để xét nghiệm ADN không?
Như đã đề cập, xét nghiệm ADN bằng mẫu xương hoàn toàn có thể thực hiện được, đặc biệt trong các trường hợp xác minh ADN hài cốt.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy quá trình phân tích ADN trong xương gặp nhiều thách thức. Do đặc điểm của xương và tác động từ môi trường, việc thu được ADN nguyên vẹn và chất lượng là điều không đơn giản. Ngoài ra, chi phí xét nghiệm ADN từ mẫu xương khá cao, khiến phương pháp này ít phổ biến trong xét nghiệm ADN thông thường. Dù vậy, trong giám định hài cốt và tìm kiếm người thân, xét nghiệm ADN mẫu xương vẫn là lựa chọn hàng đầu.
2. Độ chính xác của xét nghiệm ADN bằng mẫu xương ra sao?
Theo các nhà khoa học, xét nghiệm ADN bằng mẫu xương có thể cho kết quả chính xác gần như tuyệt đối, lên tới 99,9999%. Đây là tỉ lệ đáng tin cậy, tương tự với kết quả xét nghiệm từ các mẫu sinh phẩm khác như máu, tóc hay niêm mạc miệng.
Xét nghiệm ADN mẫu xương đặc biệt hữu ích trong xác định thân nhân liệt sĩ. Hài cốt liệt sĩ, thường chỉ còn lại phần xương chứa ADN ty thể di truyền theo dòng mẹ, có thể được so sánh với ADN của thân nhân để xác định mối quan hệ huyết thống.
Ngoài ra, vì độ chính xác rất cao, kết quả xét nghiệm ADN từ mẫu xương hoàn toàn có thể được pháp luật công nhận. Tuy nhiên, quá trình giám định phải được thực hiện tại các cơ sở được cấp phép và đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật.
3. Những vấn đề thường gặp khi xét nghiệm ADN bằng mẫu xương
Dù mang lại kết quả có độ chính xác cao, xét nghiệm ADN bằng mẫu xương vẫn gặp không ít khó khăn.
3.1. Thời gian và môi trường
Một trong những trở ngại lớn nhất là tình trạng mẫu xương bị ảnh hưởng bởi thời gian và môi trường. Phần lớn các mẫu xương dùng để giám định ADN đã tồn tại ngoài môi trường hàng chục năm, dẫn đến sự phân hủy nghiêm trọng của ADN bên trong.
Đặc biệt, Việt Nam có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, kết hợp với tác động từ vi khuẩn, nấm mốc và chất ức chế, khiến ADN trong xương càng bị hư hại nhanh chóng. Thêm vào đó, việc chôn cất không đảm bảo trong thời kỳ chiến tranh càng làm mẫu xương khó bảo tồn.
3.2. Quá trình xử lý mẫu khó khăn
Do mẫu xương bị phân hủy và nhiễm khuẩn, trước khi xét nghiệm, các chuyên gia phải trải qua quá trình xử lý mẫu rất công phu. Quá trình này bao gồm các bước làm sạch bề mặt, cắt nhỏ xương, loại bỏ tạp chất, ngâm hóa chất và nghiền mịn.
Các thao tác xử lý này thường kéo dài hàng tuần và đòi hỏi độ tỉ mỉ cao. Tuy nhiên, tác động từ nhiệt độ và các hóa chất mạnh trong quá trình xử lý cũng có thể gây tổn thương thêm cho ADN, ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
Trong trường hợp hài cốt đã bị hỏa táng thành tro hoặc than đen, ADN bị phá hủy hoàn toàn, khiến việc xét nghiệm trở nên bất khả thi.
3.3. Thách thức từ phương pháp tách chiết ADN
Việc tách chiết ADN từ mẫu xương là bước tiếp theo đầy thách thức. ADN trong xương thường bị phân hủy và tồn tại ở dạng khó thu hồi, đòi hỏi kỹ thuật tách chiết phức tạp và chính xác.
Một số phương pháp tách chiết ADN hiện nay như tách chiết hữu cơ, vô cơ hoặc tự động trên hệ thống chuyên dụng đã được áp dụng hiệu quả. Tuy vậy, nhiều trường hợp mẫu xương có chất lượng kém phải phân tích lặp lại nhiều lần để đảm bảo kết quả chính xác.
Đặc biệt, các kỹ thuật mới như tách chiết ADN cổ đang được nghiên cứu và thử nghiệm để cải thiện hiệu quả trong xử lý các mẫu hài cốt lâu năm.
4. Làm thế nào để xét nghiệm ADN bằng mẫu xương đạt hiệu quả cao nhất?
Theo các chuyên gia, để đạt kết quả xét nghiệm ADN từ mẫu xương hiệu quả, việc lựa chọn mẫu răng là ưu tiên hàng đầu. Lý do là vì răng có khả năng bảo tồn ADN tốt hơn so với các phần xương khác, ngay cả khi bị chôn cất hàng chục năm.
Thực tế đã ghi nhận nhiều trường hợp hài cốt chôn cất hơn 70 năm vẫn có thể xét nghiệm ADN thành công từ mẫu răng. Đây là phương án tối ưu để đảm bảo thu được ADN có chất lượng tốt nhất.
Ngoài ra, để tăng cơ hội thành công, các gia đình nên tiến hành xét nghiệm ADN từ mẫu xương càng sớm càng tốt. Thời gian càng trôi qua, khả năng phân hủy của ADN càng lớn, khiến quá trình xét nghiệm gặp nhiều khó khăn hơn.
Hy vọng rằng thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về xét nghiệm ADN bằng mẫu xương. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hoặc giải đáp thắc mắc, hãy liên hệ với các trung tâm uy tín như Viện Sinh học Phân tử LOCI để được hỗ trợ nhé!
Khắc Sử